Duel

Mijn moeder heeft een pijnlijke jeugd gekend die diepe sporen heeft nagelaten. Sporen die, in plaats van te vervagen met de tijd, haar leven tot op de dag van vandaag vormgeven. Al jarenlang achtervolgt haar pijn haar als een onzichtbare schaduw. Toch heeft ze altijd één krachtig wapen gehad: woorden. Schrijven was voor haar altijd een manier om te overleven. Als kind gebruikte ze woorden als een schild tegen zij die haar niet begrepen, niet geloofden. Gedichten, verhalen, zelfs brieven: een uitlaatklep voor gevoelens die niet uitgesproken konden worden. Het schrijven gaf haar een gevoel van controle in een wereld die sterk onrechtvaardig was.

Al liet iedereen haar in de steek, haar talent liet haar niet los.

In het psychiatrisch ziekenhuis waar mijn moeder nu verblijft, wordt haar schrijven niet alleen gewaardeerd, maar gebruikt als medicijn. Het is verbazingwekkend om te zien hoe iets wat in de ogen van velen slechts ‘hobby’ of ‘tijdverdrijf’ is, werkelijk helend werkt. De gedichten die uit haar pen komen, zijn geen vluchtige krabbels, maar krachtige manifestaties van haar ziel. Het ziekenhuis heeft dit begrepen: kunst is geen luxe, geen voorrecht van een elite, maar een universele genezer. Psychiatrische patiënten worden vaak teruggedrongen tot hun diagnoses, hun onvermogen om te functioneren in een wereld die weinig ruimte biedt voor kwetsbaarheid. Maar wat als we hun kunst, hun schrijven, hun muziek, hun schilderijen erkennen als waardevolle giften waar we iets van kunnen leren? Het PZ Dr. Guislain heeft deze visie omarmd. Het biedt niet alleen zorg, maar ook een platform voor creativiteit. Ik wil hen dan ook bedanken voor hun werk, hun respect voor de kracht van kunst en voor hun steun aan mijn moeder. Dankzij hen kan zij zich uiten, zichzelf weer vinden, het gesprek met haar demonen aangaan via poëzie. De schoonheid van haar woorden kan nu anderen raken, haar stem wordt gehoord. In plaats van haar te definiëren door een psychiatrische diagnose, erkent men haar als een kunstenaar, een schrijver. In de komende maanden zal ik enkele van haar gedichten met jullie delen. Ze zijn niet alleen een stukje van haar geschiedenis, maar ook een stukje van onze gezamenlijke zoektocht naar dat wat het leven de moeite maakt.

Kortom: misschien kunnen we allemaal leren om verder te kijken dan de beperkingen die we aan mensen toeschrijven, om hun talenten te zien, in plaats van alleen hun ziekte. Kunst is voor iedereen. Voor iedereen die het zoekt en nodig heeft. Mijn moeder heeft dat altijd geweten. Via haar DNA werd de liefde voor woorden en de kracht van verhalen doorgegeven. Ik schrijf, en ik herken de sporen van mijn moeders stem in alles wat ik doe. Haar stem leeft in mij, spreekt door mij heen; een erfenis die zowel pijn als schoonheid in zich draagt…